1. Alfabé¶
Kréyòl pa ka sévi épi tout alfabé laten la. Ni dé lèt nou pa sèvi épi-yo : Q é X. Lè nou ka klasé mo, nou ka suiv alfabé-lasa.
A B C D E F G H I J K L M N O P R S T U V W Y Z
Maké a kréyòl Gwadloup bazé asi on sistèm fonétik. Mi, pou chak son nou ka tann, ki jan nou ka maké-y.
Son | maké | Majiskil | Kon adan |
---|---|---|---|
[a] | a | A | bata, féba |
[ã] | an | An | van, mòdan |
[b] | b | B | bidon, boukèt |
[∫] | ch | Ch | chans, chapo |
[d] | d | D | davwa, rèd |
[ɘ] | e | E | Desekede |
[e] | é | É | bésé, éléfan |
[ɛ] | è | È | mèsi, pèsé |
[ɛ̃] | en | En | zendyen, pen |
[f] | f | F | fòs, foumi |
[g] | g | G | gouyav, gal |
[ɲ] | gn | Gn | pengn, lankongni |
[ʤ] | gy | Gy | gyòk, gyoup |
[h] | h | H | hanni, haché |
[i] | i | I | initil, bisikèt |
[ʒ] | j | J | jiwomon, jounal |
[k] | k | K | kalkil, krikèt |
[ʧ] /[k+j] | ky | Ky | kyoké, kyansé |
[l] | l | L | lélé, lonè |
[m] | m | M | masko, milé |
[n] | n | N | nas, nivo |
[ɳ] | ng | Ng | zingzing |
[o] | o | O | loto, liméwo |
[ɔ] | ò | Ò | sinobòl, bòskaf |
[ɔ̃] | on | On | zonyon, laponp |
[u] | ou | Ou | boukèt, wouspèl |
[u+n] | oun | Oun | moun, dokoun |
[p] | p | P | palapata, pèlpèt |
[ʁ] | r | R | rasin, marinad |
[s] | s | S | sansi, miskad |
[t] | t | T | matété, tiwa |
[y] | u | U | lézélu |
[v] | v | V | valé, vivan |
[w] | w | W | wadi, mawon |
[j] | y | Y | mayo, yékrik |
[z] | z | Z | zépis, zèb |
Lèt ki an italik, sé lèt nou pa ka gyè sèvi èvè-yo.
1.1. Alfabé laten¶
Nou ka sèvi épi tout alfabé laten pou non a fanmi a moun, é non a lari.
Pòl Naprix, konséyé réjyonal
Nou ka mofrazé non a moun ki ka maké épi dòt lalfabé, épi alfabé laten
Vladimiw Poutine, Mwamaw Kadhafi
1.2. Aksan¶
Sèl aksan ki ni sé monté “´” , é désann “`” Kréyòl Gwadloup pa ka sèvi épi pon dòt aksan.
Sèl lèt ki ni aksan :
ò, é, è, à
“à” ka sèvi lè i ni on n dèyè-y, pou diféransyé épi an. Kon adan igwàn, bitàn..