5. Kilès pou maké ?

5.1. “kay” oben “ka i” ?

1/ Si ou ka palé dè wòch oben zékal a pwason sé “kay”

2/ Si ou pé ranplasé épi “ka alé”, sé “kay” (ou andwa maké “k’ay”, men nou désidé nou ka woté apòstwòf-la sa pou sa pi senp).

An té kay Bastè (an té ka alé Bastè)

3/ Lè sé on biten ki toupré fèt, nou ka maké “kay” (mo-la sa pitité adan “ka alé” osi, menmsi sa pa ka parèt. Kivédi ni moun ma maké “k’ay” men nou désidé nou ka woté apòstwòf-la pou tala osi).

An té kay pati (an té kay pou pati)

4/ Si ou pé ranplasé épi “kibiten i”/ “kibiten ki” oben “sa i”, sé “ka i”

Gadé ka i ni an frijidè la (gadé sa i ni, gadé kibiten i ni)

5.2. “Annou” oben “an-nou” ?

Si ou pé ranplasé épi “an mwen é vou” sé “an-nou” sinon, sé “annou”

Pati an-nou (Pati an mwen é vou)
Annou pati

5.3 “Manman mwen” oben “Manman-mwen” ?

Nou ka maké

Manman Papa
Manman-mwen Pap’an-mwen
Manman-w Papa-w
Manman-y Papa-y
Manman-nou Pap’an-nou
Manman-zòt Papa-zòt
Manman-yo Papa-yo

5.4 “pon” oben “p’on” ?

Sé “pa on” ki pitité-y kidonk, maké “p’on” valab, men pou senplifyé, nou toujou ka maké “pon”. Sé menm prensip pou kon.

Dépawfwa ou pé ka tann son on ka trenné, kon adan :

...kon-on balyé adan on lanmwa !

A moman-lasa nou ka maké kon-on é pon-on.